Մերի Ավագյան: Գիրքը, որը սովորեցրեց ինձ ապրել

                                                             Պատերազմները սկսվում են, բայց չեն ավարտվում,,,

Մեկ տարի առաջ, երբ դեռ  ինձ համարում էի երեխա, ով նոր էր մուտք գործում կյանքի մի դժվարին փուլ, ձեռքս վերցրի մի գիրք: Այդ ժամանակ ես տեղյակ չէի անգամ այն ամենափոքր դժվարությունների մասին, որոնք դնում է քո առաջ կյանքը: Այն, ինչ մինչ այդ զգացել ու ապրել էի համարում էի ամենադժվարը և, որ դրանից դժվար չի լինում ոչինչ: Մտածում էի, որ թեև այդ տարիքում, սակայն ես ունեմ բավականին մեծ կյանքի փորձ, որոշումներ կայացնելիս լսում էի սրտիս ձայնին, թույլ էի տալիս, որ նա ինձնից առաջ ընկնի ու հրամայի: Իսկ ես  ենթարկվում էի: Հիմա, ինձ համարում եմ դարձյալ երեխա, սակայն մի փոքր մեծացած, հասունացած  ու ավելի վստահ: Հիմա որոշումներ կայացնելիս, թեկուզ ոչ շատ կարևոր, սկսում եմ մտածել  ոչ  թե  ինչ  կլինի  հիմա,  այլ  թե  ինչ  կլինի հետո:
Գիրքը պատմություն է սիրո, պատերազմի դժվարին տարիների, կռվի, պայքարի ու հաղթանակի:
Հերոսիս՝ տասնչորս տարեկան տղայի պատմությունը, իր կյանքի ուղին, նպատակներին հասնելու անհագ  ցանկությունը, ձգտելու մոլուցքն ու, ի վերջո, սիրելու մեծ ուժը ինձ փորձեցին և կարողացան ապացուցել, որ կյանքի ամեն մի ժամանակահատվածում կան դրան բնորոշ խնդիրներ և այդ խնդիրներին բնորոշ լուծումներ:
Հերոսիս տեսակը պայքարող է, չհանձնվող, սիրող, նվիրվող ու հասնող: Նա գիտի սիրել, զղջալ: Նա, սակայն, ամենևին էլ անթերի չէ. սովորական  մարդկանց նման ունի թերություններ: Եվ այդ թերությունները միշտ ուղեկցում են նրան:
Հերոսս սիրում էր… հետո եմ հասկացել, որ նրա սիրելու ձևը տարբերվում էր բոլորից: Նա սիրում էր մինչև վերջ, չափից շատ, առանց կանգ առնելու, առանց տատանվելու: Սիրում էր ամեն ինչ ու ամենքին, և այդ սերը նրան բերում էր և՛ պարտություն, և՛  հաղթանակ: Նա նաև սպասել գիտեր… սա ես համարում եմ նրա բնավորության ամենալավ գիծը. թերևս ինձ համար: Նա կարողանում էր սպասել անգամ այն դեպքում, երբ վստահ էր լինում, որ ոչինչ չի փոխի նույնիսկ ժամանակը:
Իսկ  այս  ձևով  սպասել  գիտեն  շատ քչերը:
Գիրքն ավարտվում է հաղթանակով:Սրա հետ մեկտեղ ավարտվում է նաև պատերազմը: Այն կռիվ էր  հանուն հայրենիքի ազատության, մայրերի ու կանանց խաղաղ քնի, սիրո, հավատի, ընտանեկան ջերմության: Այդ հաղթանակը հպարտություն էր պարգևում հերոսներից յուրաքանչյուրին, նրանց դեմքերի վրա կար ժպիտ և այդ ժպիտի տակ թաքնված տխրություն:Նրանք շտապում էին տուն  (շատ  կցանկանայի, որ նրանց նման շատերն էլ վերադառնային կռվի դաշտից) տխուր  հայացքով՝  ընկածների համար:
Հերոսս հասնում է տուն, գրկում հարազատներին ու ասում. <<Այո՛, պատերազմները սկսվում են, բայց  չեն ավարտվում>>:

Եվ իսկապես, կյանքը անարդար ու անդադար պայքար է, պատերազմի դաշտ, կռիվ չարու և բարու, սիրո և ատելության, ներման ու մեղանչելու, հանձնվելու և պայքարելու: Պատերազմները չեն վերջանում քանի դեռ կան  լացող մայրեր, քանի դեռ կան կսկծացող հիշողություններ: Եվ այդ մարդկային հիշողությունների համար ի՞նչ քառասուն, վաթսուն տարի, ի՞նչ ժամանակ: Ինչքան էլ որ անցնի, ոչինչ չի մոռացվի: Նրանց բերած դառնությունը, վիշտը, կսկիծը, մրմռացող ցավը, հավատն ու մռայլ երեկոյից հետո եկած խաղաղ առավոտը միշտ մեզ՝ բոլորիս հետ հավասար կքայլեն:
Հերոսիցս  սովորել եմ  պայքարել  ու  սպասել: Եթե գար մի օր, և հանդիպեի նրան, երևի միայն շնորհակալություն կհայտնեի հենց սրանց համար:
Այսքան ժամանակ անց, հավատացե՛ք, այսօրվա նման հիշում եմ գիրքն էլ, իր բովանդակությունն էլ: Նրա մեջ առկա հուզմունքն ու զգացմունքը, սերն ու հավատը:  Այստեղ կա հարգանք սեփական եսի նկատմամբ, այստեղ ծնկի են իջնում ամենավեհ զգացմունքների առաջ, սակայն երբեք չեն ցածրանում: Այն ստիպում է քեզ զգալ ու հասկանալ` ինչ է իսկական պատերազմը, ինչ են զգում մարդիկ, որոնք գնում են կռվելու, ինչ է նշանակում սպասել նրանց` աչքը երբևէ չհեռացնելով նրանց տունդարձի ճանապարհից:Հասկանալ, որ թանկ մարդիկ ժամանակավոր են, որ միշտ նրանց տեղը գալիս են ուրիշները: Հասկանալ, որ այդ թանկ մարդկանց թանկ լինելու <<պաշտոնը>> դու ես տալիս, ու դու էլ վերցնում ես:Որ այդ մարդիկ փոխվում են միայն  այն ժամանակ, երբ փոխվում ես դու:Եվ, որ այդ ժամանակը կարող է տևել ամիսներ, տարիներ,  անգամ օրեր   ու ժամեր:
Ինչպես  արդեն ասացի, գիրքը նվիրված է պատերազմի տարիներին, երբ Խորհրդային Հայաստանը պայքարում էր հաղթանակի համար:Հայ ազգի մեծահոգությունն ու միամտությունը, զինվորի աչալրջությունը, նրա հոգու ու մտքի հավերժական պայքարը, նրա կարոտն ու սերը, գիտակցաբար զոհվելն ու արդարության հաղթանակը ընթերցելիս աննկարագրելի հպարտություն են պարգևում ինձ: Հեղինակը յուրովի է ներկայացնում հայ զինվորին, նրան օժտում է անթերի, կատարյալ բնավորությամբ,  կատարելագործում նրա կերպարը, որը կա նաև այսօր:Ինչքան էլ փորձեմ նկարագրել, պատմել, վերաշադրել գիրքը, այն կարդալիս իմ ապրած պահերը, անհամբեր սպասելը ավարտին ու ամբողջովին խորասուզվելը նրա մեջ, միևնույնն է՝ էլի չի ստացվի այնպես, ինչպես  որ հարկն է: Կարծում եմ, որ հազարավոր բառերի  փոխարեն արժե ընդամենը մեկ անգամ այն ընթերցել: Համոզված եմ, որ այն ձեզ, ինչպես ինձ, կսովորեցնի ապրել:
Եթե լինեմ ավելի անկեղծ, ապա կցանականայի շեշտել նաև, որ գիրքը գրավեց ինձ իր վերնագրով՝ <<Նրա ճանապարհը>> (Շահեն Թաթիկյան):Իսկապես, հերոսների ճանապարհը  բարդ էր,  դժվար, բայց անցանելի:
Եթե փորձենք խորանալ մեր իրականության մեջ, տեսնել  Հայաստանի անցած դժվարին, բարդ ճանապարհը, մենք կհամոզվենք, որ պատերազմները չեն վերջանում այնպես, ինչպես վերջանում է իմ ամեն գրած նախադասությունը՝ վերջակետով. դրանց ժամանակ դրվում են բազմակետեր: Դրանց ժամանակ զոհվում են հազարները, հարյուրները, միլիոնները:Դրանցից հետո անմահ են մնում նրանց անունները:
Եվ վերջում, ավարտելով խոսքս, ընդամենը  կոչ  եմ  անում  քե՛զ,  ընթերցո՛ղ.
-Ոտքի կանգնի՛ր: Մեկ րոպե լռություն: Խոնարհվի՛ր այն միլիոն ու կես և ավելի սքանչելի  էակների, մեր հայ ժողովրդի զավակների պայծառ հիշատակի  առաջ:

Կոտայքի մարզ, ք.Չարենցավան,
Առաջին ավագ դպրոց ,
12 րդ դասարան
Ավագյան Մերի
Նյութը խմբագրված չէ.

գիրքը որը սովորեցրեց ինձ ապրել, հայ գրականություն, ՇԱՐԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ,

Rate this posting:

{[['', '']]}

{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}