Վերգինե Հովհաննիսյան: Գիրքը, որը սովորեցրեց ինձ ապրել

Գրականությունը երգի է նման:

    Այն մարդու ուղեկիցն է և' ուրախության, և' տխրության պահերին.երգի նման հուզում է,ոգևորում,սխրանքների մղում,հերոսացնում ու քնքշացնում:  

   Երգն էլ ի վերջո գրականություն է:

   Գրականության ընթերցումը կենսական պահանջ է:Յուրաքանչյուր գրողի համար գլխավոր կոչում է ճշմարտությունը հասցնել մարդկանց,սովորեցնել և դաստիարակել նրանց:   

   Գրականությունը պատմում է մարդու մասին,կյանքի մասին,ունի ճանաչողական և դաստիարակչական հսկայական նշանակություն,ունի անսպառ հնարավորություններ  կյանքի բոլոր ոլորտները,մարդկային հոգու ծալքերը թափանցելու,ցուցադրելու,կյանքը ամբողջ լայնությամբ և խորությամբ արտացոլելու համար:

   Եվ քանի որ գրականությունը լեզվի արվեստ է ,ուստի գրական ասպարեզ մտնող յուրաքանչյուր ոք պետք է գերազանց իմանա իր մայրենի լեզուն,ավելի քան լեզվաբանը:

  Լեզուն գրողի զենքն է,ինչպես նկարչի համար` գույնն ու վրձինը,երաժշտի համար` հնչյունը,ձայնը:  

      Բանաստեղծը նա չէ,ով հայտնում է,թե մարդը ոչինչ է բնության առաջ, բանաստեղծը  նա  է, ով  այնպես ներկայացնի ու պատկերացնի այդ հարաբերությունը,  որ  ընթերցողն  զգա  և  տեսնի:

    Մարդիկ ապրում են ամեն մեկին միայն  մեկ անգամ բաժին տրված զարմանալի կյանքը ու թեև մեռնում,հեռանում են անդարձ,սակայն մնում են նրանց ստեղծագործությունները,աշխարհ բերած նրանց գրքերը:Բանաստեղծը աշխարհն է`ամփոփված մի մարդու մեջ: Գրողը գրում է ոչ նրա համար,որ ինչ-որ բան է ուզում ասել,այլ նրա,որ ասելիք ունի,որտեղ զգում ես նրա ասած բառի կշիռն ու արժեքը,բառի գույնն ու երանգը,բառի համն ու հոտը,բառի ձայնն ու լռությունը: Այն գիրքն է լավը,որ բացում ես ակնկալելով,իսկ փակում`հարստացած: 

  

Պատահական հանդիպումը լավ գրքի հետ կարող է ընդմիշտ փոխել մարդու ճակատագիրը:Յուրաքանչյուր ընթերցող մյուսներից տարբերվում է.ամեն ինչ չէ ,որ բոլորին գեղեցիկ է թվում,բոլորին հուզում է,ոգևորում,բոլորին  սիրելի է...

   Իմ սիրելի գրքերը Պարույր Սևակի հատորյակներն են:Նրանք իմ ուղեկիցներն են ու բարեկամները:

     Պատահական էջ եմ բացում.

      Մենք ծնվել ենք,աշխարհ եկել

      Ոչ թե թվալ-երևալու խաբեությամբ,

      Այլ լինելու,

      Այն լինելու,ինչ կանք իրոք...

                                                                  

Նորից եմ կարդում քառատողը:Ինչպե՞ս,  մի՞թե  ես ինքս ինձ դեռ չեմ ճանաչում:Շարունակում եմ կարդալ:Կարդում եմ ու մերթ հիանում ,մերթ հիասթափվում,մերթ հպարտանում,մերթ տագնապում,մերթ տխրում  ու մերթ հրճվում,մերթ զայրանում ու բռնկվում,բողոքում,մերթ խաղաղվում, հանդարտվում,հաշտվում,մեղմանում,քնքշանում...

   Իր զգացածն ու խորհածը կյանքի կոչելն արդեն խիզախում և ուժերի լարում է պահանջում:Սևակի ստեղծագործությունները կարդալիս սկսեցի ճանաչել ինքս ինձ:

   Չէ՞ որ սա իմ հոգու մաքրությունն է, իմ սրտի  զարկերակը, իմ բողոքը, իմ հավատը և վերջապես ճշմարտությունը: Քանի որ այն, ինչ տեսնում ու զգում է ժամանակի  զգայարանը դարձած բանաստեղծը, որն անպայման մարգարեության հատկանիշներ ունի, ուրիշները չեն զգում, կամ զգում են շատ ուշ, և կամ միայն բանաստեղծի խոսքով են հայտնաբերում և ինձ նման ճանաչում իրենք իրենց:

   Սևակ կարդալիս զգացի,որ կյանքը մի դիմակահանդես է,որին այս կամ այն չափով  մասնակցում են բոլորը:

   Սևակ կարդալիս զգացի.

      «Եղիր այն, ինչ կաս,հակառակ դեպքում կլինես ոչինչ»:

    Սևակ կարդալիս հասկացա,որ մի բան մտածելը և այլ բան ասելը  անբարոյականության վատթարագույն տեսակն է:

     Սևակ կարդալիս զգացի ,որ գեղեցիկը միշտ չէ , որ առողջ  է, մինչդեռ առողջը միշտ գեղեցիկ է:

      Սևակ կարդալիս զգացի ,որ ուզում եմ մարդ մնալ,լինել «Մարդ» մեծատառով: Իսկ մարդ լինելու նախադրյալները Սևակը ինձ մատնանշեց` ազնվություն, անկեղծություն,  ճշմարտախոսություն,մաքրություն և անաղարտ սեր:

     Մեր պոեզիայի քարտեզի վրա ես քիչ թե շատ ծանոթ էի Հովհաննես Թումանյանի, Ավետիք Իսահակյանի, Հովհաննես Շիրազի Հայաստանին:Բայց նրանց  կողքին ես ճանաչեցի Սևակի Հայաստանը: Իր էության մեջ նա կրում է Հայաստան երկրի ու ժողովրդի բոլոր ժամանակները: Հմուտ  հողագործի պես նա գիտի ամեն քար ու թուփ,սիրահարված պատանու պես`բոլոր ծաղիկներն ուերկինքը,իմաստուն պատմաբանի պես` նրա պատմության թռիչքներն ու անկումները:

   Ես սիրում եմ Սևակի Հայաստանը.

                           Իմ քաղցրանուն,

                           Իմ բարձրանուն

                           Իմ տառապած,

                           Իմ փառապանծ...

  Երդման ու միաժամանակ նաև աղոթքի պես է հնչում:

  Նորից ու նորից Սևակ եմ կարդում.

      Ապրել, ապրե՜լ , անպե՜ս ապրե՜լ,

      Որ  սուրբ հողդ երբեք չզգա քո ավելորդ  ծանրությունը…

      

Սևակի տեքստն այնքան թաքնված շերտեր ունի , որ նույն  բանաստեղծության ամեն մի նոր ընթերցումից հետո անսպասելի  մի նոր բան եմ հայտնագործում:

   Սևակը միշտ գտնում է բառը `լինի գրաբարյան,խոսակցական, բարբառային, ձուլում է իր խոսքաշարին, իսկ եթե չի գտնում, ինքն է ստեղծում:

   Անորոշության վիճակում ձեռքս եմ վերցնում Սևակի  հատորյակը, կարդում,                     վերլուծում, և հետզհետե կարծես ձանձրույթն ու հիասթափությունը հետին պլան են մղվում, ճշտվում են նպատակներս, միտքս պայծառանում է,  կյանքը նոր իմաստ է ստանում:

    Չէ՞ որ  սևակյան յուրաքանչյուր բառը ջերմացած է սրտի մի այնպիսի կրակով, որ ապրել ես ուզում և ոչ թե մեռնել,  փառաբանում ես կյանքը,ուզում ես մտածել ու խորհել նրա մտքերով,կարոտդ թեթևացնել  նրա բառերով:

  Սևակի պոեզիան ինձ համար դարձել է նվիրական ու թանկ գաղտնիքներով լեցուն մի նամակ, որը  պատրաստ եմ կարդալ ու անդադար կարդալ... Չէ՞ որ նրա գրվածքների մեջ իմ սրտի , իմ հույզերի ու ապրումների նվիրական  լարն եմ գտել:

    Ուզում եմ թախծել  նրա  սևակյան բառերով, սեր խոստովանել միայն ու միայն  նրա  սևակյան լեզվով:

     Ձեռք բերած գրքերի վրա ես  գրում եմ  իմ անունը միայն այն բանից հետո, երբ  դրանք կարդում եմ,  քանզի միայն այդ ժամանակ կարող եմ համարել  իմը:

     Իսկ այս պահին  առանց երկմտելու կարող եմ  ասել ու հարկ եղած դեպքում  նաև բարձրաձայնել , որ Պարույր Սևակի հատորյակներն իմ գրքերն են, իմ կյանքի անբաժան ուղեկիցներն ու բարեկամները:

Սևանի   N5 միջնակարգ դպրոց.

12- րդ դասարան.

Վերգինե Հովհաննիսյան

Նյութը խմբագրված չէ. 

    

Գիրքը, գիրքը որը սովորեցրեց ինձ ապրել, գրքեր, պարույր սևակ,

Rate this posting:

{[['', '']]}

{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}