Ինեսսա Արշակյան: Ո՞ր գրքում կուզենայի ապրել

Սիրում եմ գրքեր կարդալ,ամեն  մի գիրք կարդալուց ես  հայտնվում եմ մի աշխարհում և մի  ժամանակաշրջանում,որում ապրել է  ինքը գրողը: Դա ըստ ինձ շատ հետաքրքիր է: Ես սովորում եմ նոր բաներ ուրշների սխալների հիման վրա,աշխատում եմ չկրկնել նախորդներիցս սխալները,խորհում եմ և ինձ համար բացահայտում լրիվ ուրիշ աշխարհ: Սկսում եմ ապրել  լիովին ուրիշ կյանքով: Սակայն կա մի գիրք ,որը իր գրելաոճով և կատարվող իրադարձություններով ամենաշատն է ինձ գերում,  ինձ ինչ որ չափով հուզում , և հնարավորություն տալիս պատկերացում կազմելու այդ ժամանակաշրջանի մասին:Ես ցանկանում եմ տեղափոխվել այդ դարաշրջան,զգալ այն ամենը ինչ զգացել է գրողը`դա Մովսես Խորենացու «Հայոց Պատմություն »-ն  է, որի շնորհիվ տեղեկանում ենք մինչև հինգերորդ դարի կատարվածները:
Մինչև հինգերորդ դար ընկած ժամանակահատվածը նկարագրվում է այդ գրքում,նկարագրվում է ժամանակակիցների հայրենասիրությունը ,որը արտահայտվում է մեր պատմության ամենասկզբից : Նկարագրվում է առաջին մղված Անկախության պատերազմը ` որի հետևանքը դարձավ բռնակալ Բելի կողմից ստրկացված ամբողջ խեղճ մարդկությունը ազատագրումը: Հայոց Պատմության աղբյուրներից մի մասը ժողովուրդն էր,ով դարեդար փոխանցում էր բանավոր կերպով ավանդազրույցներ ,մյուս մասը գրավոր տեղեկություններն էին,բայց իրենց ուրույն տեղը գրավեցին նաև այն տեղեկությունները,որոնց ականատես էր եղել Մոսվես Խորենացին և գրի էր առել ժամանակի ազդեցության վրա,բայց նա շատ  հմուտ շարադրանքով այնպես է միաձուլում այդ բոլոր  ներկայացված  տվյալները, որ ստացվում է բազմաթիվ թելերի միահյուսված կուռ ընթացք,որը այն աստիճան գրագետ էր կազմված,որ կարդալով ընկնում էս մի այլ աշխարհ:

Ես կցակնկանայի զգալ ինձ վրա   այդ բոլոր իրադարձությունները,որոնք փոխել են մեր աշխարհի,մեր երկրի,մեր պետության ապագան,կցանկանայի տեսնել մեր հզորագույն թագավորներինէ,ինչ որ կերպով կանգնեցնել իրենց ,որպեսզի չկատարեին սխալներ,կօգնեի նրանց ամեն կերպ,բայց ես հասկանում եմ,որ ինչ որ տեղ այս գիրքը չափազանցված է ,եթե ես ապրեի այս գրքում ես ինձ բոլորովին այլ կերպ կզգայի,ես կկանխեի վատ արարքները,և ի վերջո կփորձեի հասկանալ ինչն է դրդել մեր թագավորներին վարվել այսպես կամ այնպես:Խորենացին յուրօրինակ կյանք է տվել իր ստեղծագործությանը,աշխուժացրել է,և պահել համաչափություն ստեղծագործության մեջ,գրել է մի յուրահատուկ ոճով,որը ըստ ինձ սկիզբն էր հետաքրքիր փասթեր գրելու իրական կյանքի մասին,կարևոր դեր է նաև խաղացել ըստ ինձ այն,որ Խորենացին եղել է Մեսրոպ Մաշտոցի և Սահակ Պարթևի աշակերտը:
Պարզ է ,որ նման մեծ մարդկանց աշախերտը կվերցնի իր ուսուցիչներից լավագույնը և նրանք կհպարտանան Մովսես Խորենացու հաջողություններով:Շատերին երևի ծիծաղելի կթվա,բայց ես կցանկանաի ներկա գտնվել գրերի գյուտին,լինել Մեսրոպ Մաշտոցի և Սահակ Պարթևի աշախերտներից մեկը,և ով գիտե մի գուցե ես կգրեի «Վարք Պարթևի»,կամ նման մի բան,կցանկանայի ապրելով այս գրքի մեջ ,որպեսզի իմ մասին իմանան հաջորդ սերունդները,և ինչ որ մեկը գրեր շարադրություն,որի մեջ կնշեր,որ ցանկանում է հանդիպել ինձ:Կցանկանայի տեսնել մեր Հայաստանը,որը դեռ չէր ավերվել և ամբողջական էր:Եթե մի ակնթարթվ հայտնվեի այս հրաշք գրքում,ապա կանեի ամեն ինչ ,որպեսզի ամենինչ մնար այնպիսին,ինչպես ,որ կար,չէի թողնի թշնամիներին ոճրագործություններ անել,չէի թողնի ճակատագրական սխալներ գործեին մեր նախնիները: Կցանկանայի տեսնել նախամաշտոցյան գրերը,ուսումնասիրեի դրանք,և իմ սովորածը հասցնեի ժամանակակիցներիս:

Կարդալով այս գիրքը իմ հոգին հայտնվում է մի յուրահատուկ կատարսիսի մեջ,սկսում եմ ապրել այն բոլոր զգացմունքները ,որոնք ապրել է գրողը և այն մարդիկ ,ովքեր ներկա են գտնվել այդ իրադարձություններին:

Կարդալով «Հայոց Պատմություն» աշխատությունը ,ես վերապրում եմ ամենինչը:Հայտնվում եմ հին Հայաստանում:Երբ լավ բան է կատարվում ուրախանում եմ,իսկ երբ բացասական բան է կատարվում լիովին տխրում եմ,ցանկանում ինչ որ բան փոխել,որպեսզի վատ հետևանքներ չլինեն,և ով գիտե ,հնարավոր է Արևմտյան Հայաստանը հիմա մերը կլիներ ինչպես նաև Ղարաբաղը և այլ տարածքներ:

Դժվար է պատկերացնելը,որ ժամանակին ամենը մեր տարածքում էր,բայց ցավոք մենք դեռ չէնք կարողացել վերադարձնել:

Ես զարմանում եմ ,երբ կարդում  եմ այդ գիրքը և ցավում եմ,որ այն ընդգրկում է մեր պատմության այդ փոքր հատվածը,եթե հնարավորություն ունենամ ,ցանկանում եմ ապագայում շարունակել այս հրաշք գիրքը,և ընդգրկեմ այնտեղ հինգից քսանմեկերորդ դարերի պատմությունը,չնայած սա անհավանական է թվում,և կպահանջի ինձանից շատ ժամանակ,բայց ես պատրաստ եմ նվիրել այդ գրքին իմ ամբողջ կյանքը միան թե իմանամ,որ իմ հաջորդ սերունդները կկարդան այն և կիմանան իմ անունը,կտեղեկանան պատմությունից իմ շնորհիվ,և ի վերջո ինչպես ասել է Մովսես Խորենացին «չկա ստույգ պատմություն ,առանձ ժամանակագրության»:

Շատ պետություններ փորձում են ձևավորել պատմություն ,որը գոյություն չունի,չի ունեցել :Օրինակ՝մեր թշնամի պետությունները:

Բայց մենք՝հայերս ունենք հազարմյակների պատմություն,և դեռ շատ ու շատ իրադարձություններ տեղի կունենան մեր հետ ,բայց մենք երբք շինծու պատմություն չէնք կառուցի,չէ՛նք խրախուսի անարդարությունը ,և երբեք չէ՛նք թույլ տա,որ մեր հայրենակիցները կատարեն այնպիսի քայլեր,որոնց համար հետագայում մենք պետք է գլուխ պահենք աշխարհ դուրս գալուց:

Խորենացու հրաշք ստեղծագործության մեջ ներկայացված է հայեցիությունը՝այն բոլոր հատկանիշները,որոնցով օժտված ենք մենք:

Այս հրաշք երկի կարևորագույն արժեքներից մեկն է նաև այն,որ այնտեղ թեև սակավաթիվ,բայց կան տեղեկություննրեր Խորենացու կենսագրության մասին:

Եվ ի վերջո,ամեն հայ պետք է գիտակցի այս հրա՜շք երկի կարևորությունը,և գոնե մեկ անգամ կարդա այն,չէ՞ որ այն պարունակում է մասնիկներ մեր պատմությունից,չէ՞ որ մենք կազմում ենք մեր պատմության մի մասնիկը…

Երևանի հ. 20 դպրոց, 9րդ դասարան
Ինեսսա Արշակյան.
Նյութը խմբագրված չէ.

հայ գրականություն, հայոց պատմություն, ՇԱՐԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ, որ գրքում կուզենայի ապրել,

Rate this posting:

{[['', '']]}

{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}