Մարիամ Զաքարյան: Եթե հանդիպեի իմ սիրելի հերոսին

Կեսգիշեր է: Նայում եմ պատուհանիցս դուրս ու տեսնում, թե ինչպես է կաթնագույն լուսինը ձուլվում գիշերվա մանուշակագույն խավարում: Տեսնում եմ փողոցի լապտերների աղոտ լույսը ու լսում մեր բակի ծեր շան անտարբեր հաչոցը: Ժամացույցի տկտկոցը, քամին, լուսինը, աստղերը ինձ մոտ զանազան խոհեր են արթնացնում: Ես նստած եմ պատուհանի դիմաց և ազատություն եմ տվել մտքերիս ու երևակայությանս: Գիտեմ, որ ոչ ոք չի կարող լսել, թե ինչ եմ մտածում, և այդ պատճառով ինձ զգում եմ անսահման ազատ: Դրսում լռությունը ժամանակ առ ժամանակ խախտում է այն ծեր, հոգնած շունը. երբ որևէ մեքենա է անցնում, նա սկսում է հաչել, բայց հաչում է անտարբեր, մեխանիկորեն, կարծես դա իր պարտականությունն է: Շուրջս ամեն ինչ տրամադրում է երազել, և աշխարհից, հոգսերից ու մարդկանցից առժամանակ կտրվել: Օդն այնքան մաքուր է, իսկ լուսինը, ախ~, այդ լուսինը, այն մեծ է ու խորհրդավոր: Եվ ահա ես կախարդված աչքերով նայում եմ լուսնին, որն ինձ այնքան մոտ է թվում, և լուսնի վրա տեսնում եմ պատկերներ, դեմքի ուրվագծեր… ախ~, այդ երևակայությունս… և ինձ մոտ տարօրինակ ցանկություն է առաջանում. թռչել, թռչել հեռու~, հեռու~ դեպի լուսինը, ինչպես այն կինը, այն գրքի միջի կինը, այն համարձակ կինը, որը սատանայից ուղղարկված հրեշի հանձնած քսուքի միջոցով վերածվեց վհուկի. փոխեց իր բնությունը հանուն նրա ում սիրում էր: Իսկ եթե չեմ կարող թռչել , ապա գոնե կուզենայի հանդիպել այդ կնոջը , խոսել նրա հետ , հարցեր տալ գրքի մասին, որում նա գտնվում է: Բայց ես կառչած եմ իրականությանը, գորշ իրականությանը, որտեղ հրաշքներ, կախարդանքներ չկան: Ես դատարկություն եմ զգում, և երազանքներս իրականացնելու անկարողությունն ինձ ճնշում է: Բայց մեկ րոպե… այս ի՞նչ է, Աստված իմ, այս ի՞նչ ձայն է: Ես կնոջ բարձր ծիծաղ լսեցի, հետո օդում ուրվագծվեց նրա մարմինը. նա թռչում էր, թռչում էր ցախավելով : Օդում երկու պտույտ գործելով` նա մոտեցավ պատուհանիս: Ես վախեցած հետ գնացի ու մեջքով սեղմվեցի խոհանոցի պատին: Նա ներս մտավ պատուհանիցս, ցախավելը դրեց պատուհանագոգին, նայեց աչքերիս մեջ, ժպտաց ու ասաց.

-Ողջույն:

Նա ներս անցավ, նստեց աթոռին և ապա էլի նույն հայացքով նայեց ուղիղ աչքերիս մեջ  ու ասաց.

- Ինչու՞ չես պատասխանում: Լա՛վ, լա՛վ, հասկանում եմ, որ զարմացած ես, բայց այսօր լիալուսին է, և բոլոր երազանքները կարող են իրականանալ: Դե՛, ի՞նչ ես սառել, արի՛, նստի՛ր:

- Մարգարիտա…,- քթիս տակ ասացի ես, կարծես մախանիկաբար: Ես Ձեզ հենց այսպես էլ պատկերացնում էի:

-Այսպե՞ս…

-Հա, գեղեցիկ, գանգրահեր…

-Լա՛վ, լա՛վ, դա մի կողմ: Դու ուզում էիր, չէ՞, դու երազում էիր ինձ տեսենլ, ինչ-որ հարցեր էիր ուզում տալ…

-Ի՞նչ եք զգում, երբ թռչում եք:

- Դա միակ հա՞րցն է, որ քեզ հետաքրքրում է գրքից: Խե~ղճ Միխայիլ, եթե իմանար, որ միայն դա է հետաքրքրում իր ընթերցողին…

- Չէ՛, չէ՛…դուք ինձ սխալ հասկացաք: Միայն դա չի հետաքրքրում, ավելի ճիշտ, դա ընդհանրապես չի հետաքրքրում: Դե լա՛վ, լա՛վ, հետաքրքրում է, բայց գրքում շատ ավելի խորը, կարևոր թեմաներ կան, որոնց անդրադարձել է հեղինակը: Ինձ թվում է, որ գիրքը ամեն ինչի մասին է, և ինձ հուզող գրեթե բոլոր թեմաները շոշափված են գրքում:

Այդ պահին զգացի, թե ինչպես զգալի կերպով փոխվեց Մարգարիտայի դեմքի արտահայտությունը. վայրի հայացքը կորավ, չքացավ, հալեց գեղեցիկ դիմագծերի մեջ, ու քնքուշ ժպիտ հայտնվեց այտերին: Մարգարիտան, որն իմ պատուհանից ներս էր մտել վհուկի կերպարանքով, այժմ վերափոխվել էր սովորական կնոջ: Ինձ թվաց, որ իմ խոսքերը ազդեցություն ունեցան նրա վրա: Մինչ այդ նա մտածում էր, թե ես ամեն ինչից տպավորվող դեռահաս եմ եմ, որին միայն կարող է հետաքրքրել իր ցախավելով թռիչքը, այն ինչ դա վեպում երկրորդական է, բայց հիմա նա հասկացավ, որ վեպն ինձ  իրոք  հուզել է ու հետաքրքրել: Խոսքերիցս բացի, երևի, նրան տպավորեց իմ` այդ խոսքերը ասելու եղանակը. ես  այրվում էի, հուզված էի, բորբոքված…լսողին կթվար,թե ես ինչ-որ տենդի մեջ եմ:

-Լսի՛ր, - հոգատար ասաց Մարգարիտան ,- ների՛ր, որ կոպիտ էի:

Ձայնն էլ փոխվեց: Այժմ այն հանդարտ էր, հանգիստ, մեղմ: Իսկ վայրկյաններ առաջ, օ~ այդ բարձր ծիծաղը, անկեղծ ասած, վախենում էի, որ ծնողներս կարթնանան:

-Դուք էլ ինձ ներեք, ես դեռ չեմ կարողանում ուշքի գալ:

- Ես ասացի չէ՞, որ այսօր լիալուսին է և երազանքներդ կիրականանան:

-Ուզում եմ Ձեզ մի հարց տալ. վեպի առանցքային գաղափարը սե՞րն է:

-Սե՞րը,իսկ դու գիտե՞ս՝ ինչ է սերը:

-Հա, գիտեմ: Դուք հանուն նրա ձեր հոգին ծախեցիք սատանային, տանջվեցինք ողջ պարահանդեսի ընթացքում. Դա է սերը:

-Սերը…սերը դուրս թռավ մեր առջև, ինչպես մարդասպանը փողոցում , ու ցնցեց մեզ. այդպես ցնցում է կայծակը, այդպես ցնցում է ֆիննական դաշույնը:

-Վարպետի խոսքերն են. Սքանչելի է: Դեղին ծաղինկերը ձեռքերում` այդ օրը Դուք դուրս էիք եկել տանից, որ նա ձեզ վերջապես  գտնի, և եթե նա ձեզ չգտներ, դուք ինքնասպան կլինեիք, քանի որ ձեր կյանքը ունայն էր:

Նա էլի ժպտաց, և ես այդ ժպիտի մեջ թախիծ տեսա, թախիծը այդ, սակայն, մռայլ չէր, այլ` լուսավոր. կարծես խոսքերս նրա սրտում կրակ վառեցին, և հիշողությունների մի քաղցր  ալիք համակեց նրան: Նա ասաց.

-Սերը վեպում, իհարկե, ունի իր կարևոր նշանակությունը, բայց, ինչպես դու մի փոքր առաջ ասացիր, այս վեպը ամեն ինչի մասին է:

-Հա՛, իրո՛ք, եթե ընդհանուր ասենք. չարի և բարու հավերժ պայքարի: Բայց գիտե՞ք, կան հատվածներ, որ ես այդքան էլ լավ չեմ հասկացել: Վեպը ինչպե՞ս ավարտվեց, դուք գնացիք դժո՞խք:

-Ո՛չ:

-Ախր~, ես պարզ հիշում եմ: Դուք Վոլանդի, Բեգեմոտ կատվի, Ազազելլոյի և Կորովյովի հետ գնացիք…

-Չէ՛, անուշի՛կս, լսի՛ր, դու ամեն ինչ ուղիղ իմաստով ես հասկացել, այն ինչ ստեղծագործությունը ոտքից գլուխ փոխաբերական իմաստ ունի: Հիշու՞մ ես այն հատվածը, երբ Վոլանդը Մատթեոսին հարցնում է, թե ինչու Վարպետին չեն տանում լույս, Մատթեոսը պատասխանում է, որ Վարպետը արժանի է ոչ թե լույսի այլ հանգստի…

-Հա՛, իհա՛րկե: Եվ այդ հատվածում մի շատ կարևոր պահ էլ կար, երբ Վոլանդը ասում է, թե ինչ էր անելու քո բարին եթե չլիներ չարը, այդպես է չէ՞ ասում Վոլանդը:

-Հա, մոտավորապես… և հիշու՞մ ես Ազազելլոյի տված գինին, այն թունավոր էր, ես ու Վարպետը մահացանք, իսկ հետո ձիերը մեզ տարան…

-Հա՛, հիշեցի, դուք այնտեղ էլ հանդիպեցիք Պոնտացի Պիղատոսին, ու Վարպետը ավարտեց իր վեպը նրա մասին: Նա բաց թողեց իր հերոսին, և Պիղատոսը կարողացավ քայլել լուսնի արահետով ու զրուցել Յեշուայի հետ: Հիշու՞մ եք, Մարգարիտա, Յեշուայի խոսքերը § Վախկոտությունը, երևի ամենահավոր մեզքերից մեկն է¦: Այժմ Պոնտացի Պիղատոսն էր կրկնում այդ խոսքերը, բայս ասելով, որ համաձայն չի Յեշուայի հետ և որ վախկոտությունը ամենահավոր մեղքն է: Նա այդպես էր ասում, որովհետև գործել էր այդ մեղքը. նա դատապրտել էր Յեշուային մահվան, այն ինչ գիտեր, որ նա  անմեղ է, բայց նա չէր ուզում ինչ-որ թափառաշրջիկի պատճառով կորցնել իր` տարիներով վաստակած փառքը: Վախկոտությունն էր, անկասկած, պատճառը, որ նա չարդարացրեց Յեշուային: Եվ հիմա Յեշուայի հետ խոսելիս նա խնդրում էր Յեշուային իրեն ասել, որ այդ ամենը ինքը երազում է տեսել և նրան մահապատժի չի ենթարկել:Եվ Յեշուան հաստատում էր դա, իսկ Պիղատոսը իրեն երջանիկ էր զգում, և մեղքի զգացողությունը այլևս չեր տանջում նրան: Ախ~, ներեցեք, ես ձեզ ընդհատեցի:

-Այսպիսով. հաղթեց ոչ բարին, ոչ էլ չարը. հասկանում ես, հաղթեց սերը: Հիշու՞մ ես, թե ես վերջում ինչ էի  ասում Վարպետին:

-Հա, դուք նրան խորհուրդ էիք տալիս վայելել լռությունը և ներկայացնում էիք նրան տունը, որտեղ ձեր մահից հետո ապրելու եք: Նկարագրում էիք խաղողի ողկույզները, որոնք բարձրանալու էին մինչև տանիք, ձեր պատուհանը: Եվ խոստանում էիք նրան, որ նա քնելու է ժպիտը շուրթերին, և  որ դուք հսկելու եք նրա քունը…,- երազկոտ աչքերով նայելով նրան` ասացի ես:

-Այդպես էլ եղավ: Հիմա հասկացա՞ր:

-Քիչ-քիչ սկսում եմ հասկանալ: Սերը կա և իրական է,եթե դու հավատում ես, իսկ մահ չկա, եթե դրան չես հավատում…

Մարգարիտան ժպտաց և այդ ժպիտի լույսով լցվեցին նրա այտերի փոսիկները:

-Այս ի՞նչ ձայն է: Ծնողներդ արթնացան: Չի կարելի, որ նրանք ինձ տեսնեն…

-Ես այդպես էլ գիտեի: Ախ~ , այսպիսի հնարավորություն ինձ երբեք էլ չի ընձեռվի: Ինչու՞, ինչու՞ , գրողը տանի, ես դեռ այնքան հարցեր ունեմ, մենք կարող էինք ամբողջ գիշեր զրուցել…

-Արա՛գ տու՛ր ցախավելս, ոտնաձայները ուժեղանում են, ես պետք է գնամ:

Նա վերրցրեց ցախավելը, բարձրացավ պատուհանագոգին և ասաց.

-Ես գնում եմ, անուշի՛կս, հեռանում եմ ընդմիշտ, մենք էլ երբեք չենք հանդիպի: Դու ինձ դուր եկար, հուսով եմ կարողացա քեզ օգնել:

Նա թռա~վ, թռա~վ դեպի լուսինը: Երկար, խռիվ գանգուրները, որոնք ինքնին խորհրդանշում էին նրա ազատ բնությունը, ծածանվում էին քամուց և օդը արագ ճեղքելուց: Նա գեղեցիկ էր: Շուտով նա կորավ տեսադաշտիցս: Ձուլվեց մթության մանուշակագույն խավարին ու սպիտակ լույսին: Ես տխրեցի և…այս ի՞նչ է, ինչու՞ է մեջքս այսպես…ա~խ… այս ի՞նչ ձայն է…

-Դե,՛ վե՛ր կաց:

Բացեցի աչքերս ու…

-Մա՞մ…

-Ի՞նչ: Ինչու՞ ես այդպես վրաս նայում, ի՞նչ է եղել, ինչու՞ ես այստեղ քնել: Ապա  շու՛տ գնա՛, պառկի՛ր երկու ժամից դպրոց պետք է գնաս,- բարկացած ասաց մայրս ու գնաց:

Երա՞զ էր, չէ, հնարավոր չէ, չի՛ կարող նման բան լինել, ամեն ինչ այնքա~ն իրական էր, չեմ հավատում, ավելի ճիշտ, չե՛մ ուզում հավատալ: Ախ~, դրա համար էր նա այնպիսին, ինչպիսին ես նրան պատկերացնում էի: Իսկ հարցերի պատասխանները, երևի, ենթագիտակցությանս մեջ էին . ահա  և տրամաբանական բացատրությունը:

Բայց հոգուս խորքում, հոգուս ամենագաղտնի անկյունում ես հավատում էի, վստահ էի, որ մենք հանդիպել ենք: Մի՛շտ, մի՛շտ կհիշեմ նրա խոսքերը և միշտ աչքիս առաջ կլինի նրա թռիչքը մուգ մանուշակագույն և կաթնագույն գույների մեջ, նրա ազատ թռիչքը գիշերվա խավարում…

 Աբովյանի  թիվ 4 ավագ դպրոց,
Զաքարյան Մարիամ
Նյութը խմբագրված չէ.

եթե հանդիպեի իմ սիրելի հերոսին, ՇԱՐԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ, սեր, վհուկ,

Rate this posting:

{[['', '']]}

{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}