Saturday, February 16, 2013

Գագիկ Խալաֆյան: Գիրքը, որը սովորեցրեց ինձ ապրել



Սենյակումս մութ է. այս անհուն խավարի մեջ ազատ դեգերում են իմ մտքերը: Սենյակիս պատերը կարծես սահմանափակում են մտքերիս ազատ թռիչքը, իսկ խավարը փակում է նրանց աչքերը: Մտքերս խարխափում են այդ խավարի մեջֵ որոնելով իրենց ճիշտ ուղին: Սենյակս հանկարծ ցրտեց: Լույսն անչափ ցանկալի դարձավ:  Ես  վառեցի լույսը: Հաղթահարելով բոլոր արգելքներըֵ ̀ սենյակ ներխուժեց ձյան մի փաթիլ: Նա չարաճճիորեն, ինչպես երես առած երեխա, վազվզեց սենյակում, իր սառցե մատներով շոշափեց սենյակիս բոլոր անկյունները և, վերջացնելով իր երկար ճանապարհորդությունը, իջավ գրապահարանիս գրքերից մեկի վրա. միթե իմ սիրելի գիրքն է: Ձեռքս առա այն, արագորեն սրբեցի փաթիլը...
Մուրացանի <<Գևորգ Մարզպետունի>>-ն . հոգիս պարուրեց հանկարծահաս երջանկության զգացումը: Իմ սիրելի գիրքն է, որը սովորեցրեց ինձ ապրել, ապրել ու հասկանալ, որ ես հայ եմ, երջանիկ եմ, որ ծնվել ու ապրել եմ  աստվածային այն հողի վրա, որ կոչվում է Հայաստան: Ես զավակն եմ դարերի և ավերում տեսած, բայց  երբեք ծնկի չեկած մի մեծ ժողովրդի, որի անունը հայ է: Ես ինձ ամուր ու վստահ եմ զգում իմ հայրենի հողի վրա, այն հողի, որ դարեր շարունակ  ապրել է մահվան մեջ, բայց մահ չի ունեցել, որովհետև գիտի ապրելու և հարատևելու աստվածային գաղտնիքը:
Իմ հայրենիքը սկսվում է մագաղաթներից ու  ձեռագրերից, ՈՒրարտուից ու Տիգրանակերտից, Էջմիածնից ու Ավարայրից: Իմ հայրենիքը սկսվում է մայրենի լեզվից, մեր գիր ու գրականությունից, Սասունցի Դավթից, Մեսրոպ Մաշտոցից, Խորենացուց ու Կոմիտասից, Նարեկացուց ու Քուչակից: Ամեն մի քար, թուփ ու ծառ ունի իր պատմությունը: Իմ հայրենիքում ոչինչ պատահական չէ, ամեն ինչ ունի իր ստեղծման ու հարատևման պատմությունը...
Իմ սերունդը եկել, հասել է մեր լուսավոր ու պայծառ օրերին իր պատմական, ինքնամոռաց քաջերի,  անձնվեր հերոսների շնորհիվ:
Իմ սիրելի հերոսի ̀  Գևորգ Մարզպետունու կերպարը ներշնչեց ինձ որդիական հավատարմության, նվիրվածության այն հողին, որտեղ ծնվել եմ, այն ժողովրդի, որը սնել ու աճեցրել է ինձ: Գիրքը սովորեցրեց ինձ նայել աշխարհին հայրենասերի աչքերով ̀  հասկացնելով, որ հայրենիքն է ամենամեծ, ամենաթանկ, սուրբ ու նվիրական, անհամեմատելի, անփոխարինելի արժեքը:
Մարզպետունին մեծագույն հայրենասեր է, անձնազոհ ու խիզախ զորապետ, որի համար հայրենքի շահը բարձր է անձնական երջանկությունից: Եթե ես էլ կարողանայի նրա  նման լինել , ունենայի հարուստ ներաշխարհ և կարողանայի նրա նման  դատել, որ այս կյանքի բարձրագույն առաքինությունն անձնազոհության մեջ է: Նա ազգի գոյության հիմքը  համարում էր  ամուր ընտանիքը և ճշմարիտ հայրենասիրությունը, երկրի շահը բարձր էր դասում անձնական երջանկությունից, հաճույքներից, ընտանեկան անդորրից, սիրուց ու բարեկեցությունից: Նրա կարծիքով իսկական մարդը պետք է լինի հայրենիքի ծառան ու զինվորը, անողոք լինի թշնամիների նկատմամբ, իսկ թշնամուց տարբերվի իր նուրբ սրտով, վեհանձնությամբ և անխարդախ ոգով. <<... Անհանգիստ մարդ, որ ստեղծվել է հավիտյան թափառելու համար>>,- այսպես է նրան բնութագրում կաթողիկոսը:
Առաքինի ու քաջ այս մարդը գիտի ազնիվ հայրենասիրության գինը: Ամենքը, կրքերի մոլորությամբ մոռացված, անփույթ էին և մոռացել էին, թե վշտերի ավելի հարենիքն է մատնված կործանման աղետին. << Մի անհանգիստ մարդ էր միայն չափում երկիրը, հորդորում մարդկանց, խաղաղեցնում կրքերը, փորձում կանխել վերահաս վտանգը>>:
 Ես էլ կուզեմ Մարզպետունու նման աշխարհում երկու սրբություն ճանաչել. հայրենիք և ընտանիք, լինել այն օրինավոր մարդը, ով <<հայրենիքի ծառան է>>, հայրենքը պաշտպանող զինվոր:
Իմ սիրելի հերոսը, այդ զարմանալի մարդը, մանկան հոգի ուներ, այդքան համեստ, գթառատ և քնքշասիրտ, ներողամիտ դեպի մարդկային թուլությունները:
Մարզպետունին սովորեցնում է ինձ լինել բարեպաշտ, բայց ոչ մոլեռանդ: Գևորգ Մարզպետունու կերպարը մեծ հայրենասերի, անձնուրաց  մարդու խանդավառ կերպար է:
Այս գիրքն ինձ համար հայրենասիրություն ներշնչող լայնակտավ, բարձրարժեք գեղարվեստական երկ է:
... Տե’ր Աստված, այս ու˚ր հասցրեցին ինձ իմ թափառական մտքերը... Ես շարունակում էի ձեռքերիս մեջ պահել Մուրացանի հատորը և զգալ նրանից ճառագող ջերմությունը, այնքան ջերմ, որքան ջերմ է թվում օտարությունից վերադարձող  որդին մոր համար:
Ես հիշեցի քեզ, իմ սիրելի’ գիրք, ու հասկացա, որ ընթերցելով քեզ ̀ ինչքան վիրավոր լինեմ ̀ ապաքինվում եմ, որ դու իմ անգնահատելի բժիշկն ես և ուսուցիչը:
Ես իմ ձեռքերում պահում եմ հայ դասական արձակի խոշորագույն նվաճումներից մեկը:
Հայտնի ճշմարտություն է, որ ժամանակն է ստեղծում իր գրողին, բայց նույնքան ակնհայտ է նաև այն ճշմարտությունը, որ գրողն է իմաստավորում իր ժամանակը, որը թե’ առօյա կյանք է, թեպատմական ժամանակի հիշողություն: Բայց այդ պատմական հիշողությունները մեր մեջ արթնացնում են ճիշտ ապրելու անհուն ու խոր տագնապ, խռովահույզ մտորումներ ու խոհեր:
Մեր կյանքում ոչինչ չկա պատահական, ամեն ինչ ունի իր ստեղծման և հարատևման պատմությունը, որոնցից սկսվում է կյանքը, ընտանիքը, հայրենիքը: Շատ քիչ բան է մնում մեզ անցյալի ̀ հաստափոր հատորներում զետեղված հերոսների կենսագրություն,  բայց  դա այն թանկագին արյունն է, որից կծնվի նրանց արժանի մի հերոսական նոր սերունդ, որը կհասկանա, որ աշխարհում կան համեմատելի և անհամեմատելի արժեքներ: Սակայն կան սրբություններ, որոնց ոչ մի բանի հետ չի կարելի համեմատել: Դա հայրենիքին է, որդիական հավատարմությունը, նվիրվածությունն այն հողին, որտեղ  ծնվել ես դու և ըմբռնել ինքդ քեզ, այն ժողովրդին, որը սնել ու աճեցրել է քեզ: Իմ սիրելիգիրք, դու սովորեցրիր ինձ հասկանալ, որ աշխարհում չարիքից հետք չի մնում ո’չ ավազի վրա, ո’չ ժամանակի ծալքերում, իսկ իմ հայրենիքը սկսվում է քեզանից ու քո տողերում զետեզված իմ սիրելի հերոսի կերպարից:
... Շնորհակալ եմ քեզ, փաթի˜լ...

 Սևանի Վ.Կարապետյանի անվան համար 3 հիմնական դպրոց
 9-րդ դասարան
Գագիկ Խալաֆյան
 Նյութը խմբագրված չէ. 


Rate this posting:
{[['', '']]}
{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}

No comments:

Post a Comment