Saturday, February 16, 2013

Մերի Մաթևոսյան` Եթե շարունակեի իմ սիրելի գիրքը



<<Գնդապետ Աուրելիոն գնդակահարության պատի տակ դեռ պետք է հիշեր այն օրը…>>
Այսպես է սկսում համաշխարհային գրականության հսկա կոլումբիացի Գաբրիել Գարսիա Մարկեսը իր << Հարյուր տարվա մենություն >> գիրքը:Այսպես սկսում և խառնիճաղանճ մի լաբիրինթոս ստեղծում ընթերցողի համար: Իրար են բախվում քաղաքական երկու հակադիր  բևեռները…Եվ այստեղ է, որ չի երևում <<հարյուր տարվա մենության >> ոչ սկիզբը և ոչ էլ վերջը:Մեկը մեկի հետևից երևան են գալիս գրողի մտքի վայրիվերումները ` մերթ գնչուները գալիս են ու իրենց հետ բերում դրսի աշխարհի նորությունները, մերթ պատերազմներ, մերթ հասարակաց տներ,ազգակցական կապի անտեսում,վախ,<<անառակ որդու վերադարձ>>…
   Երբ ավարտում էի Մարկեսի գլուխգործոցը ,որպես ընթերցող կարծեցի թե գիրքը դեռևս շարունակվու է ,մինչդեռ վերջին էջերը արդեն ներառում էին <<Վերջաբանը>>: Եվ ինչ որ անավարտ միտք կար, որ ինձ ստիպեց ինքս ինձ համար ավարտել << Հարյուր տարվա մենությունը>>:
  Գնչուների նոր քարավան եկավ քաղաք և իր հետ բերեց այն <<գյուտը>> որը գնդապետ Աուրելիոն գնդակահարության պատի տակ պետք է հիշեր այնպիսի ակնածանքով ,որ թվում էր վեպի հիմքը հենց այդ գյուտն էր:Մինչդեռ  <<սառույց>> կոչվող գյուտը ընդամենը բացահայտեց մարդու երևակայության անսահմանափակությունը:Այն երազանքը, որ Աուրելիո և Խոսե Բուենդիաների գերդաստանին բնորոշ երազելու ունակությանը… Ուր մնացին հեռադիտակն ու գնչուների բերած մյուս նորարարությունները , և ուր մնաց հենց գնչուների քարավանը, որ վեպի սկզբում համառորեն ամեն անգամ գալիս և աղմուկով էր լցնում քաղաքը:
  
  Կներես աշխարհահռչակ հանճար ,բայց ես քո գլուխգործոցն ավարտեցի  այնպես ,որ վեպդ դառնա նովել ու նորից վերադառնա դեպի վեպ…
<< Ուրսուլան մահացավ…մահացավ հարյուր տարվա մենության լուռ ականատեսն ու մասնակիցը:Նա մահացավ նույնքան լուռ ,ինչպես ապրեց:Մահճի շուրջ հավաքված թոռների ու որդիների հայացքները չէին արձագանքում այն տխրությունը , որ համակել էր քաղաքին :Սգացողները լուռ էին ,ինչպես պատերը ,որոնք սակայն շնչավորներից տարբերվում էին  լռությամբ:Այդ պատերն էին արձագանքում ,որ գերեզմանատուն չունեցող այս քաղաքի հիմնադիրը այլևս լքում է աղմկոտ քաղաքի անաղմուկ մենությունը:Միակն այս քաղաքում ,որ չէր ուրախանում գնչուների գալուստով ,որ տխրում էր որդիների անարդար քայլերով, և ուրախանում ավագ որդու հեռատեսությամբ ու լավատեսությամբ:Իսկ ուր են անարև այն բանտերը …այս թաղման անհարգելի բացակաները….Այդ բանտերում են հոսել այս <<մենության>> սրտակեղեք արցունքները : Իսկ պատերը չեն լռում և համրում են ,բոլոր նրանց ,ովքեր չկան այս թաղմանը …ահա հասարակաց տան անառակները ,որոնց պատճառով ինչքան է տանջվել այս <<մենությունը>> …տանջել են ու հիմա չկան :Անարդար է մեռնել խղճուկ աղքատության մեջ ,երբ մեռնում է <<մենակության փառքի թագուհին >>:
   Լռեք պատեր…թաղման թափորը շարժվեց դեպի գերեզմանատուն …այն գերեզմանատունը, որտեղ առաջին անգամ մեծ շուքով հենց Ուրսուլայի հրամանով թաղվեց գնչու Մերկիլադեսը…իսկ այսօր հենց այդ գերեզմանատան անփառունակ լռության խորշում հողին հանձնվեց <<հարյուր տարվա մենությունը>>:
  Երբ ընթերցողները դժգոհեցին Մարկեսին թե ինչու է գրում ,երբ իրեն չեն հասկանում, նա պատասխանեց , որ եթե նույնիսկ մեկ հոգի հասկանա իր գրածը,ուրեմն ինքը գրում է այդ մեկի համար:
Ես նույնիսկ չեմ համարձակվում բարձրաձայնել, որ հասկանում եմ քո գրածը հանճար, բայց այն ավարտը, որ ինքս ստեղծեցի չգիտեմ մեղքերիս քավություն էր , թե քեզ հակառակվելու հանդգնություն...


Սևանի համար 2 հիմն. դպրոց
9-րդ դասարան
Մերի Մաթևոսյան
Նյութը խմբագրված չէ.

Rate this posting:
{[['', '']]}
{["Useless", "Boring", "Need more details", "Perfect"]}

No comments:

Post a Comment